Van den Borne ontwikkelt uniek dashboard voor slimme teelt

‘Per perceel weten we wat de resultaten zijn’

Uitruilen van gronden en samen boeren. Bij Van den Borne Aardappelen in Reusel gebeurt het al decennia. Het uitruilnetwerk bestaat inmiddels uit ruim honderdtwintig boeren. Om inzicht te krijgen in wat op welk perceel wordt geteeld en hoe de bodemgesteldheid is, ontwikkelde Jacob van den Borne een voor Europa uniek dashboard. Het doel: nog slimmer telen met betere resultaten. “Dat kunnen we alleen maar samen”, aldus de hightech aardappelboer.

Die bijnaam is niet voor niets. In 2006 namen Jacob en zijn broer het bedrijf over van hun vader en startten ze met precisielandbouw: het efficiënt bedrijven van landbouw met gebruik van moderne middelen en technologieën. Oftewel: de juiste teeltmaatregel toepassen op de juiste plek op het juiste moment. Door verschillen te zien in opbrengsten bij de diverse teeltmaatregelen werd hij steeds nieuwsgieriger aan welke knoppen hij nog meer zou kunnen draaien. Inmiddels is hij volledig eigenaar van het akkerbouwbedrijf en deelt hij zijn kennis over fieldlabs met drones, sensoren, machinedata en proeven met robotisering internationaal. Dat doet hij vanuit het Praktijkcentrum voor Precisielandbouw, de Precision Academy en binnenkort ook de Van den Borne Campus. Die laatste verrijst binnenkort in Reusel, op de plek waar tot voor kort de opslagloodsen stonden.

‘We wisten nooit wat voor grond we gingen krijgen. Dit dashboard laat het allemaal zien’

Paradepaardje
Zijn nieuwste paradepaardje is het dashboard, een online tool om de slimme teelt verder te optimaliseren. Uitgangspunt hiervoor is het uitruilsysteem, opgezet door zijn vader. “Je kunt maar eens in de vier jaar aardappelen op hetzelfde veld zetten”, vertelt Van den Borne. “Mijn vader had 20 hectare grond. In principe kon hij dus 5 hectare per jaar inzetten voor de teelt. Omdat hij grotere ambities had, is hij grond gaan ruilen met veehouders in de omgeving. In de jaren dat er bij ons geen teelt mogelijk was, gebruikte hij de grond van die boeren. In ruil konden zij op onze percelen mais of een ander gewas telen, meer mest afzetten en meer vee houden. Zo had mijn vader uiteindelijk 300 hectare tot zijn beschikking én kon hij elk jaar aardappelen telen.”

Bodemscans en biomassakaarten
Ondertussen staat de teller op 500 hectare en ruim honderdtwintig veehouders, met wie Van den Borne landbouwgronden uitruilt. Grote vraag was hoe ze met die gronden omgaan: wat telen ze er in de tussenliggende jaren op en hoe bemesten en beregenen ze het land? “Eigenlijk wisten we nooit wat voor grond we gingen krijgen”, aldus Van den Borne. Hij wijst naar het beeldscherm. “Dit dashboard laat het allemaal zien. Aan de hand van machine- en satellietdata, bodemscans en biomassakaarten weten we per perceel wat de resultaten zijn van al die hectaren. En binnenkort komen daar opbrengstkaarten en data van weerstations bij. Maar die informatie is alleen maar waardevol als ik die deel met de grondeigenaren. Want dan kunnen we bekijken hoe we die gronden kunnen verbeteren, voor mijn aardappelteelt en hun maisteelt bijvoorbeeld.”

Kennis delen
Een van die grondeigenaren is melkveehouder Frank Mijs uit Bladel. Op een kaart wijst Van den Borne aan op welke percelen van Mijs hij dit jaar aardappelen heeft staan. “Kijk, deze twee. En als ik naar de pH-kaart ga, dan zie je de pH-waarde van alle percelen waar ik ooit een bodemmonster van heb genomen. Is die waarde te laag, dan kunnen we er samen aan gaan werken. Het portaal laat ook zien hoe het staat met de gewasbescherming en de droge stofproductie bijvoorbeeld. En ook wat per perceel de opbrengst van de laatste drie jaar was. Kijk, ik kan wel overal de beste percelen uitkiezen, maar ik kan beter zorgen dat we aan die slechte percelen gaan werken. Dat is waar ik die data voor nodig heb en waarom ik mijn kennis deel: alleen kan ik het niet. Dat kunnen we alleen maar samen. Als je kennis niet deelt, ga je die ook niet vermenigvuldigen.”

‘Het boerengevoel is best nauwkeurig, maar niet zo specifiek als hier staat aangegeven’

Bemestingen doorgeven
Mijs is een van de eersten die met het dashboard aan de gang gaat. Volgens het systeem beslaat zijn grond in totaal 43,27 hectare, verdeeld over dertien percelen. De bodemscan toont blauwe plekken (de zandkoppen) en rode plekken (de natte delen). “Zonder deze kaart weet ik ze op mijn eigen percelen ook wel te vinden. Het boerengevoel is best nauwkeurig, maar niet zo specifiek als hier staat aangegeven”, zegt Mijs. “Het voordeel is dat ik er nu heel gericht op kan gaan sturen. Die scan gaat niet veranderen; de goede plekken blijven goed en de slechte plekken blijven altijd slechter dan de beste plekken. Maar we kunnen ze wel verbeteren.” Hoeveel geld en extra werk het portaal hem kost? “Nul. Het enige wat ik moet doen is de bemestingen doorgeven aan Jacob. De rest wordt live bijgehouden en is volledig geautomatiseerd. Als mijn loonwerker de stalmest gaat uitrijden, hoef ik alleen maar het kaartje te printen om te laten zien waar hij moet rijden. Een kwestie van inloggen en downloaden.”

Hogere opbrengst
Moeilijk is het werken met het dashboard niet, vindt Mijs. “Voor mij in ieder geval niet. Ik zit al wat langer in de materie en ben niet onbekend met computers, dus ik kan zo’n kaart wel lezen. En ik werk ook al jaren met een dashboard voor mijn koeien; daarin staan alle data vanaf 1994, als een soort stamboom.” Wat het dashboard van Van den Borne hem gaat opleveren? “Dat de grond uiteindelijk beter wordt en mijn opbrengst hoger. Dat is wel iets van de lange adem. Er gaat zo een jaar of tien overheen voordat je het effect ziet, en het dubbele voor echte verandering. Dat kost gewoon tijd, maar het is wel de basis van je bedrijf.”

Beroep van de toekomst
Met zijn innovaties heeft Van den Borne maar één doel voor ogen: “Ik hoop dat de volgende generatie, mijn kinderen, nog boer kunnen worden. Daar doe ik het voor. Wij hebben het beroep van de toekomst, maar de overheid moet het ons wel mogelijk maken. Daarvoor bouw ik hiernaast ook de campus, een kennisplek waar alles samenkomt. Mijn focus ligt daarbij vooral op de overheid; die moet gaan geloven dat wij het systeem kunnen veranderen, op een andere manier dan volgens de huidige wet- en regelgeving. Vervolgens gaan we met de toeleveranciers in gesprek om de technologie daarvoor te ontwikkelen. En met de kennisinstanties om de kennis ontwikkelen.”

‘Met een game willen we stimuleren dat iedereen met precisielandbouw aan het spelen gaat’

Farming Simulator
Om ook de jonge generatie te betrekken, is Van den Borne in gesprek met Giants Software over Farming Simulator. “Eén van de allergrootste games in de wereld als het over virtual reality boeren gaat. Wij gaan daarin de Van den Borne Campus zetten en alle data van de percelen delen. Met die game willen we stimuleren dat iedereen met precisielandbouw aan het spelen gaat. Ik zit ook op TikTok en Facebook om die nieuwe generatie te bereiken en geïnteresseerd te krijgen in het nieuwe boeren. Een game is daarbij heel belangrijk. En de data die ik terugkrijg van al die spelers, gaan weer in de gewasmodellen. Dus ik draai ‘m om. En dan wordt het pas echt leuk!”

Dit artikel verscheen in de AgriFoodInnovation nieuwsbrief van juli 2023. In mei 2023 verscheen dit artikel over de Van den Borne Campus in de nieuwsbrief van AgriFoodInnovation en in september lees je over de Precision Days.

Jacob van den Borne / Praktijkcentrum voor precisielandbouw is de leadpartner van de businesscase Slimmer Telen, wat valt onder AgriFoodInnovations’ moonshot Digitale gewasketen. Dit project moet ervoor zorgen dat akkerbouwers digitale technologieën beter benutten en helpt hen zo om over te stappen op precisielandbouw.

Ontvang je onze nieuwsbrief nog niet? Meld je dan hier aan en mis niets.

AgriFoodInnovation wordt als erkend Regio Deal project ondersteund door Regio Deal Noordoost Brabant.