Landbouw steeds meer op de digitale toer

Precisielandbouwdagen tonen nieuwste technologische hoogstandjes

De kans dat de aardappelen op je bord een digitaal verleden hebben, is groot. Want de landbouw gaat steeds meer op de digitale toer. Met GPS, sensortechnologie, ICT en robotisering telen agrariërs steeds slimmer. Zo werken boeren aan een efficiëntere productie en een duurzamere teelt. Hoe dat er in de boerenpraktijk uit ziet, was op 27 en 28 augustus te zien tijdens de tweede editie van de Precisielandbouwdagen in Reusel.

Door Brigitte de Swart

In de loodsen bij aardappelbedrijf Van den Borne is het al aardig druk. Waar normaal de aardappelen metershoog liggen opgeslagen, zijn nu de laatste innovaties in smartfarming te vinden. Zo’n vijftig standhouders uit Nederland, België en Duitsland zijn vertegenwoordigd. Buiten op de akkers zijn er demonstraties van drones, robots en de nieuwste landbouwmachines. Een kleine zevenhonderd telers en toeleveranciers ontmoeten elkaar hier twee dagen lang om de laatste ontwikkelingen op het gebied van precisielandbouw uit te wisselen. En die ontwikkelingen gaan rap.

Slimme landbouw
Bij precisielandbouw (of kringlooplandbouw) gaat het om slimme landbouw: het efficiënt bedrijven van landbouw met gebruik van moderne middelen en technologieën. Oftewel: de juiste teeltmaatregel toepassen op de juiste plek op het juiste moment. Dat gebeurt met GPS-systemen, sensoren en computers op de landbouwmachines, zoals een veldspuit of kunstmeststrooier. Het grote verschil met de klassieke landbouw is dat daar per perceel wordt bepaald wat er moet gebeuren. Bij precisielandbouw gebeurt dat – de naam zegt het al – veel preciezer: per vierkante meter of zelfs per plant. Dat betekent dat de boer kunstmest en bestrijdingsmiddelen alleen toepast waar het nodig is. Goed voor de portemonnee en het milieu dus.

‘De vraag is hoe we de kennis kunnen overbrengen aan andere agrariërs’

Precisie Academie
“Qua techniek is inmiddels alles mogelijk”, vertelt eigenaar Jacob van den Borne tijdens de VIP-rondleiding aan onder anderen gedeputeerde Elies Lemkes. “De vraag is hoe we de kennis kunnen overbrengen aan andere agrariërs. Dat is nog de missing link.” Want hoewel de belangstelling voor precisielandbouw toeneemt, zijn er in Brabant tot op heden zo’n tachtig boeren concreet mee bezig. Er is dus nog een lange weg te gaan, zeker als het om de kennis gaat, beaamt Van den Borne. “Voor de adoptie van precisielandbouw door boeren is scholing nodig. Daarom starten we dit najaar vanuit onze Boerderij van de Toekomst met de Precision Academy, samen met leveranciers en deskundigen. Hiermee willen we onze kennis, kunde en ervaring beschikbaar stellen. Zeker ook voor de nieuwe generatie boeren; zij moeten tenslotte het stokje van ons gaan overnemen.”

Praktijkcentrum
Met zijn bedrijf is Van den Borne een van de 26 deelnemers in het project Nationale Proeftuin Precisielandbouw. Hierin helpen Wageningse experts agrariërs om concreet aan de slag te gaan met toepassingen van precisielandbouw. Doel is de opbrengsten te verhogen, de kosten te verlagen, de milieubelasting te verminderen en de voedselkwaliteit te verbeteren.

Vanuit de Brabantse netwerkorganisatie AgriFoodInnovation is de Reuselse aardappelboer de leidende partner in de businesscase Slimmer Telen. Dit project moet ervoor zorgen dat akkerbouwers digitale technologieën beter benutten en helpt hen zo om over te stappen op precisielandbouw. Ze krijgen nieuwe inzichten over water, licht en nutriënten en maken kennis met een nieuwe aanpak voor ziektedetectie en het verhelpen van ziekten. De input voor slimmer telen komt van bodemsensor tot satelliet, van automatische trekkerdata tot handmatige notities. Dit laatste omdat eigen observaties nog steeds hoeksteen zijn om je perceel en gewasontwikkeling te begrijpen. Het vaststellen van de juiste sensoren en het vertalen in direct toepasbare kennis is nog redelijk onontgonnen terrein. Ook op het gebied van big data-analyses en kunstmatige intelligentie kunnen akkerbouwers grote stappen zetten. Hoe dat in z’n werk gaat, is te zien in het Praktijkcentrum voor Precisielandbouw, zoals de Brabantse proeftuin heet. Vanuit de hele wereld komen studieclubs en belangenorganisaties naar Reusel om de precisielandbouw onder de loep te nemen.

‘Ik probeer met drones en zo de landbouw sexy te krijgen’

Boerderij van de Toekomst
Om de omslag naar de kringlooplandbouw te versnellen, wordt het praktijkcentrum bij Van den Borne Aardappelen verder ontwikkeld tot ‘Brabantse Boerderij van de Toekomst’. Het Reuselse bedrijf is daarmee een van de boerenbedrijven binnen het landelijke initiatief Boerderij van de Toekomst van het ministerie van LNV. Van den Borne werkt hierin samen met kennisinstellingen, beleidsmakers, agrofoodketenpartners en het hightech bedrijfsleven. Volgens landbouwgedeputeerde Elies Lemkes komt de hele voedselketen door deze samenwerking verder. “Op de Boerderij van de Toekomst wordt in de eigen, lokale context gewerkt aan het rijpen van innovaties. Leveranciers, startups en kennisinstellingen worden hier uitgedaagd om met technologische antwoorden te komen op de vragen vanuit de sector.”

Die vragen gaan vooral over water en bodem, herstel van natuurwaarden en biodiversiteit in de landbouw, maximaal gebruik van reststromen en hoe om te gaan met een teveel en een tekort aan water.

Kringloopvisie
Voor Jacob van den Borne is de kringloopvisie niet nieuw. “Daar zijn wij hier al 35 jaar mee bezig.” In 2009 nam hij het bedrijf over van zijn vader en startte hij met precisielandbouw. Door verschillen te zien in opbrengsten bij verschillende teeltmaatregelen werd hij steeds nieuwsgieriger aan welke knoppen hij nog meer zou kunnen draaien. Inmiddels omvat de precisielandbouwcyclus van het Reuselse bedrijf zestien data- en techniekgedreven fasen door het jaar heen. En Van den Borne is nog lang niet uitontwikkeld. “Ik probeer met drones en zo de landbouw sexy te krijgen, ook voor mijn kinderen. Want uiteraard hoop ik dat ze het bedrijf ooit willen overnemen.”

Lees hier het artikel over ons bezoek aan de Precisielandbouwdagen 2021.